Shpjegimi Trinise Shenjte per nje Musliman
Per t'i shpjeguar nje myslimani doktrinen e krishtere te Trinitetit duke perdorur nje analogji qe lidhet me Allahun, Librin e Tij (Kur'anin) dhe Shpirtin e Tij, mund te fillojme me theksimin e konceptit te unitetit hyjnor, nje aspekt kyc si ne Krishterim ashtu edhe ne Islam. Ketu eshte nje qasje qe respekton kuptimin islam te Teuhidit (njeshmerise se Zotit) duke bere nje krahasim me Trinitetin e Krishtere:
Uniteti ne Islam: Ne Islam, Allahu kuptohet si nje dhe i pandashem. Megjithate, Allahu shprehet ne menyra te ndryshme qe muslimanet i shohin gjithashtu si pjese perberese te natyres se Tij:
1) Allahu (Vete Zoti): Allahu eshte realiteti perfundimtar, Krijuesi, Mbeshtetesi dhe Gjykatesi i gjithesise.
2) Libri i Tij (Kur'ani): Kur'ani konsiderohet fjala e perjetshme e Allahut. Ai nuk shihet si i krijuar, por si nje aspekt thelbesor i shpalljes se Zotit per njerezimin. Ne nje fare menyre, Kurani eshte pasqyrim i urtesise dhe vullnetit te Allahut, theksoj, pa nje date krijimi.
3) Shpirti i Tij (Ruh): Ne Islam, Shpirti (Ruh) nganjehere permendet si Shpirti i Allahut, qe jep jete dhe frymezim. Per shembull, Allahu i fryu Ademit nga Fryma e Tij per t'i dhene jete, dhe Ai gjithashtu dergoi Shpirtin e Shenjte (Gabrielin) per t'u shpallur profeteve.
Paralelja ne Krishterim: Ne menyre te ngjashme, ne Krishterim, Zoti eshte nje, por kuptohet se ekziston ne tre persona te ndryshem, secili plotesisht dhe njelloj Zot:
1) Ati: Burimi i gjithe krijimit dhe qenies.
2) Biri (Jezu Krishti): Fjala e perjetshme e Perendise (Logos), i cili u misherua per te zbuluar natyren e Zotit dhe per t'i ofruar shpetim njerezimit.
3) Fryma e Shenjte: Fryma qe buron nga Ati dhe Biri, duke u dhene jete, udheheqje dhe shenjterim, besimtareve.
Nje Thelb, Tre Shprehje: Njesoj sikur muslimanet pranojne se Allahu, Fjala e Tij (Kurani) dhe Fryma e Tij jane aspekte te dallueshme por te pandashme te nje Zoti te vertete, te krishteret besojne dicka te ngjashme ne lidhje me Atin, Birin, dhe Frymen e Shenjte.
1) Fjala e Zotit: Te krishteret besojne se Jezusi eshte Fjala e perjetshme e Perendise, e bere mish. Ngjashem me menyren se si Kurani eshte fjale hyjnore, por eshte i pandashem nga Allahu, Jezusi si Fjale eshte nje me Zotin.
2) Shpirti i Zotit: Te krishteret besojne se Fryma e Shenjte eshte prania e Zotit, aktive dhe jetedhenese, ashtu si Fryma e Allahut shihet si jetedhenes dhe frymezim ne Islam.
Dallimi kryesor: Dallimi kryesor eshte se te krishteret besojne se Fjala (Jezusi) u misherua si qenie njerezore per te shpetuar njerezimin, ndersa muslimanet besojne se fjala e Allahut eshte shpallur permes Kuranit dhe nuk i pershkruajne hyjni ndonje qenieje njerezore. Megjithate, te dy besimet pranojne se Perendia mund te komunikoje dhe te nderveproje me krijimin nepermjet Fjales dhe Frymes se Tij.
Kjo analogji nuk eshte e persosur por eshte krahasimi me i perafert, pasi dallimet teologjike midis Krishterimit dhe Islamit jane te thella. Megjithate, kjo mund te ndihmoje per te ilustruar se si te krishteret e kuptojne te vetmin Zot te shprehur ne tre persona te ndryshem, pa kompromentuar njeshmerine e Perendise.
Uniteti ne Islam: Ne Islam, Allahu kuptohet si nje dhe i pandashem. Megjithate, Allahu shprehet ne menyra te ndryshme qe muslimanet i shohin gjithashtu si pjese perberese te natyres se Tij:
1) Allahu (Vete Zoti): Allahu eshte realiteti perfundimtar, Krijuesi, Mbeshtetesi dhe Gjykatesi i gjithesise.
2) Libri i Tij (Kur'ani): Kur'ani konsiderohet fjala e perjetshme e Allahut. Ai nuk shihet si i krijuar, por si nje aspekt thelbesor i shpalljes se Zotit per njerezimin. Ne nje fare menyre, Kurani eshte pasqyrim i urtesise dhe vullnetit te Allahut, theksoj, pa nje date krijimi.
3) Shpirti i Tij (Ruh): Ne Islam, Shpirti (Ruh) nganjehere permendet si Shpirti i Allahut, qe jep jete dhe frymezim. Per shembull, Allahu i fryu Ademit nga Fryma e Tij per t'i dhene jete, dhe Ai gjithashtu dergoi Shpirtin e Shenjte (Gabrielin) per t'u shpallur profeteve.
Paralelja ne Krishterim: Ne menyre te ngjashme, ne Krishterim, Zoti eshte nje, por kuptohet se ekziston ne tre persona te ndryshem, secili plotesisht dhe njelloj Zot:
1) Ati: Burimi i gjithe krijimit dhe qenies.
2) Biri (Jezu Krishti): Fjala e perjetshme e Perendise (Logos), i cili u misherua per te zbuluar natyren e Zotit dhe per t'i ofruar shpetim njerezimit.
3) Fryma e Shenjte: Fryma qe buron nga Ati dhe Biri, duke u dhene jete, udheheqje dhe shenjterim, besimtareve.
Nje Thelb, Tre Shprehje: Njesoj sikur muslimanet pranojne se Allahu, Fjala e Tij (Kurani) dhe Fryma e Tij jane aspekte te dallueshme por te pandashme te nje Zoti te vertete, te krishteret besojne dicka te ngjashme ne lidhje me Atin, Birin, dhe Frymen e Shenjte.
1) Fjala e Zotit: Te krishteret besojne se Jezusi eshte Fjala e perjetshme e Perendise, e bere mish. Ngjashem me menyren se si Kurani eshte fjale hyjnore, por eshte i pandashem nga Allahu, Jezusi si Fjale eshte nje me Zotin.
2) Shpirti i Zotit: Te krishteret besojne se Fryma e Shenjte eshte prania e Zotit, aktive dhe jetedhenese, ashtu si Fryma e Allahut shihet si jetedhenes dhe frymezim ne Islam.
Dallimi kryesor: Dallimi kryesor eshte se te krishteret besojne se Fjala (Jezusi) u misherua si qenie njerezore per te shpetuar njerezimin, ndersa muslimanet besojne se fjala e Allahut eshte shpallur permes Kuranit dhe nuk i pershkruajne hyjni ndonje qenieje njerezore. Megjithate, te dy besimet pranojne se Perendia mund te komunikoje dhe te nderveproje me krijimin nepermjet Fjales dhe Frymes se Tij.
Kjo analogji nuk eshte e persosur por eshte krahasimi me i perafert, pasi dallimet teologjike midis Krishterimit dhe Islamit jane te thella. Megjithate, kjo mund te ndihmoje per te ilustruar se si te krishteret e kuptojne te vetmin Zot te shprehur ne tre persona te ndryshem, pa kompromentuar njeshmerine e Perendise.